
VIRTUAL PATHWAYS
Αξιοποιώντας τις δυνατότητες των ψηφιακών τεχνολογιών για την υποστήριξη και τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου οικοσυστήματος εκμάθησης των φυσικών επιστημών.

Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α
Δημιουργούμε εποικοδομητικές σχέσεις μεταξύ σχολείων, μουσείων φυσικής επιστήμης και επιστημονικών κέντρων ενσωματώνοντας τις ψηφιακές τεχνολογίες στις καθημερινές σχολικές δραστηριότητες.
ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Ο θετικός αντίκτυπος και η συμβολή της άτυπης μάθησης στην επίσημη εκπαίδευση είναι καλά τεκμηριωμένα στην εκπαιδευτική έρευνα και πρακτική. Οι εκπαιδευτικές επισκέψεις των μαθητών σε κέντρα διάδοσης της επιστήμης και μουσεία φυσικών επιστημών αποτελούν εδώ και καιρό μέρος των εκπαιδευτικών προγραμμάτων όλων των σχολείων σε όλη την Ευρώπη. Πολλές από τις εκθέσεις αυτών των κέντρων και μουσείων απευθύνονται στους μαθητές και τις οικογένειές τους. Αυτή η πολύ ισχυρή αλληλεπίδραση μεταξύ των τομέων της επίσημης και της άτυπης εκπαίδευσης έχει πληγεί πρόσφατα λόγω της επιδημίας του κορονοϊού.
Πώς μπορούν τότε οι σχολικές κοινότητες να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες και πηγές μάθησης που παρέχονται από τα κέντρα διάδοσης της επιστήμης και τα μουσεία φυσικών επιστημών ενόψει ανατρεπτικών καταστάσεων, όπως η τρέχουσα πανδημία; Υπάρχουν αποτελεσματικές μέθοδοι και τεχνολογικά εργαλεία που μπορούν να διευκολύνουν την γόνιμη αλληλεπίδραση μεταξύ των επισκεπτών και των εκθέσεων; Και αν ναι, υπάρχουν προγράμματα συνεργασίας που μπορούν να αποδειχθούν ανθεκτικά και βιώσιμα μακροπρόθεσμα;
Η ταχεία στροφή προς την εξ’ αποστάσεως διδασκαλία και μάθηση λόγω της πανδημίας δημιουργεί στα σχολεία και στους άτυπους οργανισμούς εκμάθησης των φυσικών επιστημών μια μοναδική ευκαιρία να αξιοποιήσουν το δυναμικό των νέων ψηφιακών τεχνολογιών και μέσω της χρήσης τους να αναπτύξουν λύσεις που ενισχύουν την ψηφιακή παρουσία των επιστημονικών κέντρων και των μουσείων φυσικών επιστημών και να συμβάλλουν στη διαδικασία μάθησης.
ΟΡΑΜΑ
Το έργο «VIRTUAL PATHWAYS» λαμβάνοντας υπόψιν τις εκπαιδευτικές αλλαγές που προκλήθηκαν από την πανδημία, οραματίζεται ένα νέο μοντέλο αλληλεπίδρασης μεταξύ των σχολείων και των οργανισμών άτυπης μάθησης ενσωματώνοντας τις ψηφιακές τεχνολογίες στις καθημερινές σχολικές δραστηριότητες.
Συγκεκριμένα, το έργο «VIRTUAL PATHWAYS» θα εφαρμόσει αυτό το όραμα παρέχοντας ευκαιρίες σε σχολεία και μουσεία να συνεργαστούν μέσω πειραματικών έργων μικρής κλίμακας. Θα γίνει χρήση ευέλικτων και φιλικών προς τον χρήστη ψηφιακών τεχνολογιών σε επιλεγμένες δραστηριότητες, που τοποθετούνται χρονικά από την πρώτη επιστημονική επανάσταση στις αρχές του 17ου αιώνα έως τις σημερινές βραβευμένες με Νόμπελ ανακαλύψεις.
Με αυτόν τον τρόπο, το έργο θα αναδείξει λύσεις που σχετίζονται με την ψηφιακή παρουσία των μουσείων και των κέντρων επιστήμης και θα συμβάλλει στη μάθηση μέσω εικονικών επισκέψεων, εμπλουτισμένων με νέα 3D εργαλεία και εφαρμογές επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας, αξιοποιώντας με αυτό τον τρόπο το δημιουργικό δυναμικό της τεχνολογίας για να προσφέρουν μοναδικές εμπειρίες στα σχολεία. Το έργο, επίσης, θα προτείνει και θα δοκιμάσει ένα νέο μοντέλο συνεργασίας μεταξύ σχολείων και μουσείων που θα μπορούσε να είναι χρήσιμο στη μετά-COVID εποχή.
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Η προσέγγιση του έργου VIRTUAL PATHWAYS βασίζεται στο μοντέλο του Ανοιχτού Σχολείου, το οποίο αναζητά τη συνεργασία των σχολείων με παρόχους μη τυπικής και άτυπης μάθησης, επιχειρήσεις και άλλους οργανισμούς, ώστε να διασφαλίσει την ουσιαστική εμπλοκή όλων των κοινωνικών ομάδων με την επιστήμη και να ενθαρρύνει τους νέους να ακολουθήσουν ερευνητική σταδιοδρομία, συμβάλλοντας στην αύξηση της απασχολησιμότητας και της ανταγωνιστικότητας.
Με βάση τις βέλτιστες τρέχουσες πρακτικές, μια τέτοια προσέγγιση στοχεύει στο να μας οδηγήσει πέρα από τους περιορισμούς των σημερινών σχολικών δομών προς ένα κοινό όραμα αριστείας. Η δημιουργία μίας ισχυρής, καινοτόμου, ανοιχτής και βιώσιμης σχολική κουλτούρα απαιτεί την ενδυνάμωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, αποφεύγοντας έτσι ενδιαφέροντες αλλά μεμονωμένους θύλακες πειραματισμού.
Η προσέγγιση, η μεθοδολογία και η εργαλειοθήκη του έργου VIRTUAL PATHWAYS θα δοκιμαστούν και θα αξιολογηθούν σε 200 σχολεία – συμπεριλαμβανομένων σχολείων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές – σε τέσσερις χώρες τα επόμενα δύο χρόνια. Συνδυάζοντας την τεχνογνωσία από καινοτόμες διδακτικές προσεγγίσεις με περιβάλλοντα άτυπης μάθησης, το έργο θα δημιουργήσει ελκυστικές εκπαιδευτικές πρακτικές και θα υποστηρίξει την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του 21ου αιώνα. Εμπλέκοντας τους μαθητές σε δραστηριότητες που προσομοιώνουν την επιστημονική έρευνα και αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα τόσο της επίσημης όσο και της άτυπης μάθησης, το έργο αποσκοπεί στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του σχολικού περιβάλλοντος απέναντι σε απρόβλεπτες αλλαγές, όπως η τρέχουσα πανδημία.
Ε Τ Α Ι Ρ Ο Ι
Το έργο VIRTUAL PATHWAYS συντονίζεται από το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, με τη συμμετοχή πέντε ακόμη οργανισμών από τη Φινλανδία, την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Σουηδία.
Η Σχολή Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι θα εφαρμόσει τις πιο πρόσφατες μεθόδους για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ τυπικής και άτυπης μάθησης, αξιοποιώντας ήδη δοκιμασμένα μοντέλα που σχετίζονται με την υπεύθυνη έρευνα, τις βιώσιμες λύσεις και την αλληλεπίδραση μεταξύ κοινωνίας και ακαδημαϊκού κόσμου. Το Τμήμα Εξωσχολικής Εκπαίδευσης επικεντρώνεται στις πιστοποιημένες μεθόδους ψηφιακής μάθησης, εφαρμόζοντας ερευνητικά τεκμηριωμένες πρακτικές που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη χρήση τεχνολογιών επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας. Το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι διαθέτει επίσης ένα ευρύ εθνικό και διεθνές δίκτυο δασκάλων, καθηγητών, παιδαγωγών και συντονιστών εκπαίδευσης.
Η Ελληνογερμανική Αγωγή (ΕΑ) είναι ένα σχολείο στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης εστιάζει στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την υποστήριξη της παιδαγωγικής και τεχνολογικής καινοτομίας στην εκπαιδευτική πράξη, μέσω της εργασίας εντός του σχολείου και μέσω εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών συνεργασιών με πολυάριθμα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα. Σε περισσότερα από 20 χρόνια δραστηριότητας, το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης της EA έχει συντονίσει ή έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμα εθνικά και διεθνή συνεργατικά έργα, δίκτυα και πρωτοβουλίες, τα οποία καθιέρωσαν την EA ως πρωτοπόρο σε καινοτόμες προσεγγίσεις στη μάθηση, τη διδασκαλία και την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, ιδίως σε σχέση με την επιστημονική εκπαίδευση και την εκπαιδευτική τεχνολογία.
Το Arktikum Science Center βρίσκεται στο Arktikum House μαζί με το Μουσείο της Λαπωνίας. Πάνω από 100.000 άτομα επισκέπτονται το Arktikum House κάθε χρόνο, περισσότερα από τα μισά από αυτά είναι τουρίστες από το εξωτερικό. Οι εκθέσεις του Κέντρου Επιστημών προβάλλουν τα αποτελέσματα της έρευνας της Αρκτικής διαδραστικά και ενημερώνουν για τη φύση και τους ανθρώπους στην περιοχή της Αρκτικής. Η εκθεσιακή μονάδα Επιστήμης είναι επίσης υπεύθυνη για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την προσφορά δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την εκπαίδευση σε σχολεία και εκπαιδευτικούς. Συμμετέχει επίσης στην παιδαγωγική κατάρτιση των φοιτητών της σχολής εκπαίδευσης του πανεπιστημίου. Το Κέντρο Επιστημών είναι ενεργό μέλος του STEM της Λαπωνίας, το οποίο διευθύνεται από το Πανεπιστήμιο της Λαπωνίας.
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης του Πανεπιστημίου Κρήτης είναι ένα πρωτοποριακό ινστιτούτο σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο που ιδρύθηκε το 1980. Διαθέτει εννέα πλήρως λειτουργικά τμήματα και απασχολεί σημαντικό αριθμό ειδικών στη βιολογία και γεωλογία. Είναι το μοναδικό ΕΣΥ στην Ελλάδα, που ασχολείται με όλες τις πτυχές του φυσικού περιβάλλοντος. Στους μόνιμους εκθεσιακούς του χώρους, προβάλλεται το φυσικό περιβάλλον της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου με ιδιαίτερη έμφαση στην Ελλάδα και την Κρήτη. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης του Πανεπιστημίου Κρήτης επιδιώκει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Στρατηγικής Μάθησης για την ενεργό διάχυση της γνώσης που έχει συσσωρευτεί σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της Τυπικής και Άτυπης Εκπαίδευσης, Δια Βίου Μάθησης, Εκδόσεων και Δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης του Δημοσίου που εστιάζουν στην προσέλκυση νέου κοινού.
Το Museo Galileo – Istituto e Museo di Storia della Scienza (IMSS) βρίσκεται στο κέντρο της Φλωρεντίας και είναι ένα από τα σημαντικότερα διεθνή ιδρύματα στην Ιστορία της Επιστήμης. Αποτελείται από ένα διάσημο μουσείο επιστημονικών οργάνων και ένα ινστιτούτο αφιερωμένο στην έρευνα, τεκμηρίωση και διάδοση της ιστορίας της επιστήμης. Το μουσείο, η εξειδικευμένη βιβλιοθήκη, τα αρχεία, τα πολυμέσα και τα φωτογραφικά εργαστήρια παρέχουν ένα ολοκληρωμένο σύνολο στην υπηρεσία της διάχυσης της επιστημονικής κουλτούρας. Το μουσείο έχει επίσης μια πλούσια εμπειρία στην προσφορά πολυάριθμων εκπαιδευτικών υπηρεσιών και δραστηριοτήτων που απευθύνονται σε σχολεία και οικογένειες, καθώς και πολυετή συμμετοχή σε εθνικά και ευρωπαϊκά έργα.
Το Μουσείο του Βραβείου Νόμπελ βρίσκεται στη Στοκχόλμη και είναι το «σπίτι» του βραβείου Νόμπελ. Το μουσείο μας αποδεικνύει ότι οι μεγάλες ιδέες, η σκληρή δουλειά και η συνεργασία μπορούν πραγματικά να αλλάξουν τον κόσμο. Το θάρρος, η δημιουργικότητα και η επιμονή των νομπελίστα μπορούν να μας εμπνεύσουν και να μας δώσουν ελπίδα για το μέλλον. Βασισμένο στον μοναδικό συνδυασμό πεδίων του βραβείου Νόμπελ, φυσικές επιστήμες, λογοτεχνία και ειρήνη, το Μουσείο του Βραβείου Νόμπελ προσφέρει εκθέσεις, σχολικά προγράμματα, διαλέξεις και διαλόγους για τα μεγάλα ζητήματα της εποχής μας. Είμαστε ένα μικρό μουσείο με τεράστιο περιεχόμενο και μεγάλο, διεθνές κοινό. Διαχειριζόμαστε επίσης ένα διεθνές δίκτυο για εκπαιδευτικούς που συναντώνται κάθε χρόνο στη Στοκχόλμη για ένα τετραήμερο συνέδριο. Τώρα, αναπτύσσουμε εικονικές ξεναγήσεις, ψηφιακά σχολικά προγράμματα και διαδικτυακά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, προκειμένου να κάνουμε τις εκθέσεις μας και τους εκπαιδευτικούς μας πόρους πιο προσβάσιμους και ακόμη πιο εμπνευσμένους σε επισκέπτες, σχολεία και δασκάλους από όλο τον κόσμο.
ΑΠ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Α
Μάθετε για τη μεθοδολογία, τις δραστηριότητες, το εκπαιδευτικό υλικό μας και πολλά άλλα που θα σας βοηθήσουν να υλοποιήσετε το όραμα του VIRTUAL PATHWAYS.
Ένα ολοκληρωμένο μεθοδολογικό πλαίσιο που περιγράφει ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ σχολείων και άτυπων οργανισμών εκμάθησης επιστημών (επιστημονικά κέντρα, μουσεία φυσικών επιστημών και αρχεία) για την ενίσχυση της ψηφιακής ετοιμότητας της εκπαιδευτικής κοινότητας. Σκοπός του είναι να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να αναπτύξουν τις ψηφιακές τους ικανότητες και δεξιότητες και να σχεδιάσουν μονοπάτια και εργαλεία που σχετίζονται με εικονικές αλληλεπιδράσεις με άτυπα περιβάλλοντα μάθησης, σύμφωνα με τις αρχές του Καθολικού Σχεδιασμού για τη Μάθηση, προκειμένου να προσφέρουν ίσες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές σε συνθήκες απρόβλεπτων συνθηκών, όπως η τρέχουσα πανδημία.
02
Εκπαιδευτικές Δραστηριότητες και Πόροι
Μια συλλογή καινοτόμων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που ακολουθούν το μοντέλο του Ανοικτού Σχολείου, προσφέροντας πρόσβαση σε μοναδικούς πόρους άτυπης μάθησης σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, οργανωμένη σε ένα συστηματικό παιδαγωγικό πλαίσιο εστιασμένο σε εικονικές επισκέψεις σε μουσεία επιστημών και κέντρα επιστήμης. Αυτές οι δραστηριότητες θα βασίζονται στις αρχές της Υπεύθυνης Έρευνας και Καινοτομίας και του Καθολικού Σχεδιασμού για τη Μάθηση, ενσωματώνοντας εκπαιδευτικό υλικό που προέρχεται από τα εκθέματα και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που βασίζονται σε εκθέματα από τα συμμετέχοντα επιστημονικά κέντρα και μουσεία. Αυτό το υψηλής ποιότητας ψηφιακό υλικό, που αποτελείται από δομημένο υλικό, εικόνες, βίντεο, τρισδιάστατες αναπαραστάσεις και κινούμενα σχέδια εκθεμάτων, έχει ως στόχο να ενισχύσει τόσο τις τυπικές όσο και τις άτυπες διαδικασίες μάθησης για διαφορετικές ηλικίες, ενδιαφέροντα και ομάδες προγραμμάτων σπουδών.
03
Επιμορφωτικό Πρόγραμμα
Ένα σπονδυλωτό επιμορφωτικό πρόγραμμα με καινοτόμο περιεχόμενο και εφαρμογές που στοχεύουν να βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς να αναπτύξουν ψηφιακά ενισχυμένους ανοιχτούς εκπαιδευτικούς πόρους μέσω της χρήσης μιας διαισθητικής πλατφόρμας προκειμένου να συνεχίσουν να παρέχουν υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικές υπηρεσίες την εποχή της πανδημίας. Ο σχεδιασμός του προγράμματος βασίζεται σε τρεις βασικούς άξονες για τη διευκόλυνση της υιοθέτησης της προσέγγισης του VIRTUAL PATHWAYS: α) η διδασκαλία της επιστήμης μέσω έρευνας θα βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να οργανώσουν αποτελεσματικά τη διδασκαλία τους ενώ πραγματοποιούν εικονικές εξερευνήσεις και περιηγήσεις με τους μαθητές τους, β) η παρακίνηση των εκπαιδευτικών να υιοθετήσουν τεχνικές και δραστηριότητες που βασίζονται στην έρευνα, και γ) η δυνατότητα πρόσβασης σε μια μοναδική συλλογή ανοιχτών εκπαιδευτικών πόρων που συνδέονται με τα προγράμματα σπουδών των φυσικών επιστημών, επεκτείνοντας επομένως τους περιορισμούς της διδασκαλίας στην τάξη με τη συμμετοχή των μαθητών σε ατελείωτες επιστημονικές εξερευνήσεις, ανακαλύψεις και φυσικά φαινόμενα.
04
Αξιολόγηση
Μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση του αντίκτυπου και της αποτελεσματικότητας του έργου σε επίπεδο μαθητή, εκπαιδευτικού και σχολικής μονάδας. Η αξιολόγηση στοχεύει να παράσχει τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά στοιχεία για: α) τον διακριτικό ρόλο της ψηφιακής και διαδικτυακής εκπαίδευσης, β) την καινοτόμο προσέγγιση πίσω από την επιτυχή διοίκηση της εκπαίδευσης γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ της τυπικής και της άτυπης μάθησης μέσω της συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών, και γ) αλλαγές που απαιτούνται τόσο στα σχολεία όσο και στις δομές άτυπης μάθησης για την εφαρμογή ενός βιώσιμου και ανθεκτικού μοντέλου συνεργασίας.
05
Οδικός Χάρτης
Ο Οδικός Χάρτης του VIRTUAL PATHWAYS θα δείξει πώς ο κόσμος της εκπαιδευτικής και τεχνολογικής έρευνας και ανάπτυξης, οι σχολικές κοινότητες και οι εμπλεκόμενοι φορείς της τυπικής και άτυπης μάθησης μπορούν να έρθουν πιο κοντά, να κινητοποιηθούν και να διευκολυνθούν για να αλληλεπιδράσουν και να συνεργαστούν για τη δημιουργία ουσιαστικής και βιώσιμης εκπαιδευτικής καινοτομίας, ανοίγοντας δρόμους προς την επιθυμητό μέλλον της σημερινής εκπαίδευσης. Ο Οδικός Χάρτης θα προσφέρει, επίσης, ένα όραμα για το τι μπορεί να επιτευχθεί λαμβάνοντας υπόψιν τις ανάγκες επένδυσης στην εκπαιδευτική καινοτομία. Συγκεκριμένα, μέσω λεπτομερών συστάσεων για τον τρόπο επίτευξης αυτού του οράματος, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου με σαφείς στόχους και προτεραιότητες, σαφείς ερευνητικούς στόχους και ένα συγκεκριμένο πλάνο διαχείρισης, αξιολόγησης και ανατροφοδότησης, ο Οδικός Χάρτης θα συμβάλλει στον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό μελλοντικών δράσεων, βασιζόμενων στο μοντέλο του Ανοιχτού Σχολείου που ανταποκρίνεται επαρκώς στις ξεχωριστές ανάγκες των σχολείων της Ευρώπης.
Ε Π Ι Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Α
Επικοινωνήστε μαζί μας
Είμαστε εδώ, για να απαντήσουμε στις ερωτήσεις σας. Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας!
Συντονιστής του έργου
Hannu Salmi
Professor & Research Director
Faculty of Education
University of Helsinki
P.O.Box 9 (Siltavuorenpenger 3; Room 232)
FI-00014 University of Helsinki, Finland
e-mail: hannu.salmi@helsinki.fi
Υπεύθυνος Επικοινωνίας
Angelos Alexopoulos
Senior Researcher & Project Manager
Research and Development Department
Ellinogermaniki Agogi
Dimitriou Panagea str.
GR 15351 Pallini, Greece
e-mail: alexopoulos@ea.gr